دوره 11، شماره 21 - ( 2-1400 )
دوره 11 شماره 21 صفحات 86-71 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Nemati M, Shahidani S. Analysis of narratives in the art of calligraphy in Golestan art historiography and Managheb Honarvan. mth 2021; 11 (21) :71-86
URL: http://mth.aui.ac.ir/article-1-1765-fa.html
URL: http://mth.aui.ac.ir/article-1-1765-fa.html
نعمتی محمدعلی، شهیدانی شهاب. تحلیل روایت‌های هنر خوشنویسی در تاریخ‌نگاری گلستان هنر و مناقب هنروران. نشريه علمي مطالعات تطبيقي هنر. 1400; 11 (21) :71-86
1- مدرس، پردیس علامه طباطبایی، دانشگاه فرهنگیان، خرم‌آباد.
2- استادیار، تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد. ، shahidani.sh@lu.ac.ir
2- استادیار، تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد. ، shahidani.sh@lu.ac.ir
چکیده: (1949 مشاهده)
گلستان هنر و مناقب هنروران، دو اثر ارزنده در تاریخ‌نگاری هنر هستند که در سال‌های پایانی قرن دهم توسط قاضی‌احمد قمی در سرزمین ایرانِ دوره صفویه و در قلمرو عثمانی توسط مصطفی عالی‌افندی، به رشته تحریر درآمدند. این دو اثر برای بررسی زندگی هنرمندان این عصر و دوره‌های پیش‌تر، از اهمیت خاصی برخوردار هستند. هنرمندان مختلف در رشته‌هایی چون؛ خوشنویسی، نگارگری، تذهیب و سایر هنرها در این دو اثر مورد توجه واقع شده‌اند. از نظر مقایسه گونه‌های مختلف هنر، به لحاظ حجم مطالب و روایت، تعدد هنرمندان، معرفی و شرح احوال هنر خوشنویسی و هنرمندان خوشنویس، نسبت به هنرهای دیگر در اولویت قرار دارد. این امر جدای از زمینه رشد و رونق هنر خوشنویسی در دو اقلیم ایران و عثمانی و دربارهای آنها نبود؛ چرا که هنر خوشنویسی هم جنبه‌های زیبایی و هم وجه کاربردی و دیوانی را در بر داشت و از این حیث، انعکاس اخبار خوشنویسان اهمیت بیشتری یافت. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و با عطف به روایت‌های تاریخی در دو اثر مذکور تلاش دارد تا اخبار و روایت‌های مربوط به هنر خوشنویسی و نیز خوشنویسان را در این دو اثر تطبیق نموده و جایگاه روایت تاریخی را در این موضوع بررسی نماید. سؤال اصلی این است که چه مؤلفه‌هایی با مقایسه روایت‌های هنر خوشنویسی در گلستان هنر و مناقب هنروران قابل تحلیل و بررسی هستند؟ در این مقایسه و تطبیق روایت‌های تاریخ‌نگارانه، مؤلفه‌های ارزشمندی مانند؛ ویژگی‌های ساختاری این کتب، تعداد خوشنویسان و اشتراکات و افتراقات آنها، توجه به نحوه گزارش مهاجرت خوشنویسان، ذکر فعالیت‌های سیاسی و اقتصادی خوشنویسان، جایگاه خانوادگی خوشنویسان، دیگر مهارت‌های هنری آنها و ذکر خاستگاه شهری خوشنویسان، استنتاج خواهند شد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
هنرهای کاربردی
فهرست منابع
1. آرام، محمدباقر (1386). اندیشه تاریخ‌نگاری عصر صفوی. چاپ اول، تهران: امیرکبیر.
2. آژند، یعقوب (1377). تاریخ‌نگاری هنر ایران. هنرهای زیبا، (4 و 5)، 21-16.
3. اشپولر، برتولد و دیگران (1388). تاریخ‌نگاری در ایران. ترجمه یعقوب آژند، چاپ دوم، تهران: گستره.
4. ثواقب، جهانبخش (1387). منابع و مآخذ تاریخ صفویه. چاپ اول، شیراز: میتراس.
5. حسنین، آزاده (1395). مطالعه تطبیقی گلستان هنر و مناقب هنروران. مطالعات تاریخ اسلام، سال هشتم (30)، 99-81.
6. خاکی، غلامرضا (1378). روش تحقیق با رویکردی به پایان‌نامه‌نویسی. چاپ اول، تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالی.
7. خواندمیر (1380). حبیب‌السیر. زیر نظر دبیر محمد سیاقی، چاپ چهارم، جلد چهارم، تهران: خیام.
8. روملو، حسن بیگ (1357). احسن‌التواریخ. تصحیح عبدالحسین نوائی، چاپ اول، تهران: بابک.
9. صفت‌گل، منصور (1388). تاریخ‌نویسی در ایران عصر صفوی (سال‌های 1148-1038 ه.ق.) مراحل و گونه‌شناسی. پژوهش‌های علوم تاریخی، 1 (1)، 84-65.
10. صفوی، سام میرزا (1314). تحفه سامی. تصحیح وحید دستگردی، چاپ اول، تهران: ارمغان.
11. عالی‌افندی، مصطفی (1369). مناقب هنروران. ترجمه و تحشیه توفیق ه. سبحانی، چاپ اول، تهران: سروش.
12. علیشیر نوایی، میرنظام‌الدین (1363). تذکره مجالس النفائس. به سعی و اهتمام علی اصغر حکمت، چاپ اول، تهران: منوچهر.
13. فاضل نیشابوری، فضل‌الله (1382). بررسی و مقایسه دستورالعمل‌های مندرج در رساله‌های خوشنویسی فارسی. نامه بهارستان، سال چهارم (1)، دفتر 7 و 8، 94-81.
14. قدیمی قیداری، عباس (1395). نگاهی به تاریخ‌نگاری در دوره‌های صفوی و عثمانی (قرن دهم تا دوازدهم). روابط فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، سال اول (4)، 82-69.
15. قدیمی قیداری، عباس (1396). تاریخ‌نویسی در ایران (از ابوعلی بلعمی تا آقاخان). چاپ اول، تهران: سمت.
16. قیومی بیدهندی، مهرداد و گلدار، فاطمه (1394). تاریخ هنر بر محور هنرمند در دو جهان؛ بدایت تاریخ هنر در مغرب‌زمین و ایران‌زمین. مطالعات تطبیقی هنر، سال پنجم (9)، 14-1.
17. کاوسی، ولی‌الله (1385). نگاهی به نسخه‌ها و طبع‌های رساله‌های گلستان هنر. گلستان هنر، (5)، 138-131.
18. کوتین، شعله آلیسیا (1388). تاریخ‌نویسی در روزگار فرمانروایی شاه عباس صفوی. چاپ اول، تهران: دانشگاه تهران.
19. لمبتون، ان .کی اس. (1382). تداوم و تحول در تاریخ میانه ایران. ترجمه یعقوب آژند، چاپ دوم، تهران: نی.
20. منشی ترکمان، اسکندربیگ (1382). تاریخ عالم‌آرای عباسی. به کوشش ایرج افشار، چاپ سوم، جلد اول، تهران: امیرکبیر.
21. منشی قمی، قاضی احمد (1352). گلستان هنر. تصحیح احمد سهیلی خوانساری، چاپ اول، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
22. منشی قمی، قاضی احمد (1383). خلاصه‌التواریخ. تصحیح احسان اشراقی، چاپ دوم، تهران: دانشگاه تهران.
23. منصوری، فیروز (1366). فهرست اسامی و آثار خوشنویسان قرن دهم هجری قمری و نقد و بررسی گلستان هنر. چاپ اول، تهران: شیرازه.
24. میرزایی مهر، علی اصغر (1391). مقایسه تطبیقی گلستان هنر با مناقب هنروران (بخش نقاشی و نقاشان). نشریه هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، 4 (49)، 55-45.
25. نجومیان، امیرعلی (1385). تاریخ، زبان و روایت. پژوهشنامه علوم انسانی، (52)، 318-305.
26. نعمتی، محمدعلی و همکاران (1400). بازتاب تاریخ‌نگاری هنر در تاریخ‌نگاری سیاسی صفویان (با تأکید بر هنر خوشنویسی). تاریخ‌نامه ایران بعد از اسلام، سال سیزدهم (30)، 179-141.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
