shams E, nazeri A. Reading the first period (1627-1631) self-portraits by Rembrandt based on the concept of Das Ding in Lacan Theory. مطالعات تطبيقي هنر. 2020; 10 (19)
URL:
http://mth.aui.ac.ir/article-1-1478-fa.html
1- دانشگاه هنر اصفهان
2- دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر اصفهان ، ela.shams@gmail.com
چکیده: (528 مشاهده)
رامبرانت در خودنگارههای اولیه با تمهیداتی مخاطب را از دیدن به وضوح منع میکند. وجه تمایز این آثار را میتوان نه در بخشهای به وضوح به نمایش در آمده، بلکه در بازنمایی پرظرافت اطلاعات گمشده دانست. به عبارت دیگر رامبراند اصول و کیفیات بصری را در راستای عدم بازنمایی دقیق خود بهکار میبرد. این مسئله محقق را بر آن داشت تا به خوانش روانکاوانه خودنگارههای مذکور براساس مفهوم شی لاکانی بپردازد. در این راستا شی نیز به مثابه ابژهای کلیدی در اندیشه لاکان، امر واقع را به عنوان ساحتی گریزنده از تصویر و نماد در تلاقی ساحتهای سهگانه جای میدهد. شی از منظر لاکان به مثابه بعدی بازنمایی ناپذیر است که از قابلیت تصویر برای بازنمایی فراتر میرود و در شکاف حافظه و ادراک از طریق نابازنمایی پدیدار میشود. در این راستا رامبراند در خودنگارههای دوره اول گویی پیرامون این بعد بازنمایی ناپذیر تلاش میکند.
از این رو چارچوب نظری و رویکرد تحقیق بر مفهوم شی در تشکل سوژه ژاک لاکان فیلسوف و روانکاو فرانسوی استوار است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و محقق در تلاش است تا با بکارگیری اصول روانکاوانه خوانش تصویر به چگونگی تحقق خودنگاره رامبراند مبتنی بر مفهوم شی بپردازد. نتایج نشان داد که چشمان در سایه، رها کردن صورت در نور و تیرگی شدید، محو کاری تدریجی با هدف از بین بردن جزئیات ضروری، عدم وجود طرح و خطوط کناره نمای قاطع و واضح از تمهیداتی است که رامبراند آنها را در جهت تسخیر بعدی غیر تصویری و فراچنگ نیامدنی در خود به کار میبرد و اینگونه خودنگاره را توامان به بستری تصویری و غیر تصویری در شکاف حافظه و ادراک خلق میکند. تمهیدات رامبراند را میتوان جست و جوی چیزی غیرتصویری دانست که از ترجمان بصری میگریزد، این گونه است که رامبراند از نقاشی به عنوان یک هنر غیر بصری پرده برمی دارد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
هنرهای تجسمی