1- کارشناسی ارشد نقاشی، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا(س)، تهران.
2- دانشیار، گروه نقاشی، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا(س)، تهران. ،e.panjehbashi@alzahra.ac.ir
2- دانشیار، گروه نقاشی، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا(س)، تهران. ،
چکیده: (101 مشاهده)
روایت ذبح حضرت اسماعیل(ع) ازجمله موضوعاتی است که به درازای تاریخ ادیان ابراهیمی مورد توجه مفسران مذهبی و هنرمندان بوده است. تعدد آثار نقاشی با محوریت این داستان محصول علاقه نقاشان به ماجرایی است که در مبانی دینی یهودیت، مسیحیت و اسلام با اندک تفاوتی وجود دارد. از آثار تصویری با موضوع ذبح اسماعیل(ع) نقاشی دیواری مربوط به سده دوازدهم هجری قمری در شهر شیراز است که متعلق به دوره زند بوده و در تکیه هفت‌تنان قرار دارد. نقاشی مذکور رونگاشتی از یک گراور اروپایی به‌واسطه اثر محمد زمان است و با تکنیک رنگ و روغن روی گچ اجرا شده و هویت هنرمند آن مشخص نیست. پژوهش باهدف یافتن اشتراکات و افتراقات ساختاری و محتوایی این دو نقاشی و کشف مفاهیم نهانی موجود در این تفاوت‌ها جهت دستیابی به مبانی فکری و سیاسی شخص فرمانروا در روزگار زند صورت گرفته است. پرسش اصلی تحقیق پیش‌رو در مسیر رسیدن به هدف موردنظر بدین شرح است: علت انتخاب موضوع ذبح اسماعیل(ع) برای تصویرگری در تکیه هفت‌تنان چیست؟ محققان در جمع‌آوری اطلاعات مربوطه از شیوه اسنادی و میدانی بهره برده و در تجزیه و تحلیل داده‌ها بهره‌مند از روش توصیفی-تحلیلی و تاریخی بوده‌اند. تحقیق حاضر رویکردی تطبیقی داشته و از منظر هدف بنیادی است. پژوهش در دسته پژوهش‌های کیفی قرار می‌گیرد و جامعه آماری آن متشکل از مجلس نقاشی ذبح اسماعیل(ع) در تکیه هفت‌تنان شیراز و نگاره متعلق به محمد زمان است که انتخابی بوده و حجم نمونه برابر با کل جامعه آماری است. نتایج پژوهش نشان داد اعتقاد به مبانی مذهب تشیع و احترام به تصوف در ظاهر و تأکید بر صحت مشروعیت دینی حکومت وکالتیِ زند همچنین پیگیری اهداف سیاسی-حکومتی در محتوای پنهان اثر علت انتخاب موضوع ذبح اسماعیل(ع) برای نقاشی در تکیه هفت‌تنان بوده است و نوع ساختاربندی اثر نشان از نمایش قدرت از سوی وکیل‌الرعایا در مقابل آخرین پادشاه اسمی صفوی دارد.
شماره‌ی مقاله: 11
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
هنرهای تجسمی
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
