1- کارشناسی ارشد پژوهش فرش، دانشکده صنایع دستی، دانشگاه هنراصفهان.
2- استادیار گروه فرش، دانشکده صنایعدستی، دانشگاه هنر اصفهان. ، babajamali_farhad@yahoo.com
چکیده: (76 مشاهده)
پیشینه هنر قالی بافی در اراک بیانگر این مطلب است که این شهر یکی از قطب های مهم قالیبافی بشمار میآید. به همین خاطر بسیاری از طرح و نقشهای قالیهای اراک واجد ویژگیهای سبکیِ این منطقه است. از جمله قالیهایی با طرح معروف زیر خاکی که معمولاً در ابعاد ذرع ونیم و یا دو ذرع تولید میشود. از آنجایی که مشابه این طرحها در مناطق کاشمر و تبریز هم بافته میشود، پژوهش حاضر سعی دارد با مطالعه تطبیقی در قالیهای زیرخاکی (اراک، کاشمر و تبریز) به وجوه اشتراک و افتراقهای آنها پرداخته و به این پرسشها پاسخ دهد که: صفات و شاخصههای قالی زیرخاکی اراک چیست؟ آیا این قالیها واجد سبک خاص منطقه هست؟ این پژوهش براساس هدف، جزء تحقیقات توسعهای بوده و جهت دستیابی به اهداف و پاسخ به سؤالات پژوهش با بهرهمندی از روش توصیفی - تحلیلی، دادههای تحقیق را به شیوه استقرایی مورد تحلیل و واکاوی قرار داده است. روش گردآوری دادهها با بررسی متون و اسناد موجود و با استناد به گزارههای محققین شکل گرفته و براساس آن بخش یافتهها تحریر شده است. حجم نمونهها به صورت غیرتصادفی، هدفمند و ملاک محور (2 تخته مربوط به اراک با دو نقش، 1 تخته مربوط به کاشمر بدون تغییرِ نقش در اندازههای دیگر، 2 تخته مربوط به تبریز قدیم و جدید) انتخاب شده است. نتایج نشان میدهد که قالیهای زیرخاکی اراک در صفاتی مانند: طرح، نقش، رنگ، ترکیببندی و تطبیق آنها با نمونههایی از دیگر مناطق دارای ویژگیهای سبکی متمایزی با سایر نقاط ذکر شده است. این تفاوتها بیشتر در شاخصههایی مانند: ریزنقشها، رنگ و شیوه چیدمان ظاهر شده است، به نحوی که میتوان از این طرح و نقش در قالی اراک به عنوان سبکی متمایز و مربوط به همین منطقه یاد کرد. همچنین شناخت این تمایزات باعث پرهیز از اختلاطهای سبکی در اینگونه قالیها خواهد شد.
شمارهی مقاله: 10
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
هنرهای کاربردی