دوره 14، شماره 27 - ( 1-1403 ) دوره 14 شماره 27 صفحات 0-0 | برگشت به فهرست نسخه ها

Sadeghi Ghoroghaghaei M, salehi kakhki A, Khosravi Bizhaem F. (2024). A comparative study of composition of visual elements and calligraphy changes of inscriptions in Ilkhanid and Timurid coins. mth. 14(27), : 4
URL: http://mth.aui.ac.ir/article-1-1991-fa.html

صادقی قرق آقائی مریم، صالحی کاخکی احمد، خسروی بیژائم فرهاد. مطالعه تطبیقی ترکیب بندی عناصر بصری و تغییرات خوشنویسی کتیبه‌ها در سکه‌های ایلخانی و تیموری نشريه علمي مطالعات تطبيقي هنر 1403; 14 (27)

URL: http://mth.aui.ac.ir/article-1-1991-fa.html

مطالعه تطبیقی ترکیب بندی عناصر بصری و تغییرات خوشنویسی کتیبه‌ها در سکه‌های ایلخانی و تیموری

مریم صادقی قرق آقائی¹

، احمد صالحی کاخکی²

، فرهاد خسروی بیژائم^*

1- کارشناس ارشد هنر اسلامی، گرایش کتابت و نگارگری، دانشکده صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان.
2- استاد گروه باستان‌شناسی، دانشکده مرمت، دانشگاه هنر اصفهان.
3- استادیار گروه کتابت و نگارگری، دانشکده صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان. ، Farhadkhosravi121@yahoo.com

چکیده: (5809 مشاهده)

یکی از مدارک مهم باستان‌شناسی دورانِ ایلخانی و تیموری، سکه است. سکه در کنار مشخص کردن وضعیت اقتصادی، دارای نقوش و نوشته هایی به قلم‌های گوناگون نیز هست که می توان اطلاعات زیادی را در زمینه های خط، زبان و وضعیت تاریخی این دو دوره در اختیار قرار دهد. علاوه بر داده های ارزشمند تاریخی و اجتماعی، از منظر هنری نیز می توان این آثار را مورد تحلیل قرار داد. مهمترین سوالات مطرح شده در این پژوهش این است که خطوط نوشتاری سکه ها چه تحولات خوشنویسانه ای داشته است؟ حسن ترکیب در سکه های ایلخانی و تیموری چگونه است؟ بر این اساس، به روش توصیفی و تطبیقی به تحلیل ترکیب بندی عناصر بصری و شناخت تغییرات خوشنویسی سکه ها، پرداخته شده است. در راستای نیل به نتایج موردنظر، پس از مطالعات کتابخانه‌ای، نمونه های مورد مطالعه به شیوه هدفمند خوشه ای انتخاب شده است. بر این اساس، 20 سکه دوره ایلخانی و 15 نمونه از دوره تیموری، از موزه های اشمولین، دیوید، ملک و موزه شخصی کومش سمنان، مطالعه شده است. نمونه های این پژوهش، از منظر نوع قلم خوشنویسی و قاعده ترکیب در خوشنویسی شامل دو اصل کرسی و نسبت، مطالعه، تطبیق و دسته بندی شده است. بر پایه نتایج حاصله، بیشترین قلم های خوشنویسی مورد استفاده در دوره ایلخانی؛ کوفی و در دوره تیموری؛ اقلام سته است. در مورد کرسی و نسبت، می توان گفت بیشترین کرسی به کار رفته در نمونه های هر دو دوره، کرسی مستقیم سطربندی شده است. همچنین، نتایج بیانگر آن است که قاعده "نسبت"، در نمونه های ایلخانی، به طور تقریبی رعایت شده ولی در دوره تیموری، قاعده‌مند است. تنوع به کارگیری قلم های خوشنویسی در دوره ایلخانی، متعلق به دوره غازان و در زمان تیموری، به دوره حکومت شاهرخ تعلق دارد.

شماره‌ی مقاله: 4

واژه‌های کلیدی: سکه ایلخانی، سکه تیموری، قلم خوشنویسی، ترکیب بندی

نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: سایر

ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
	این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.