دوره 13، شماره 25 - ( 6-1402 )
دوره 13 شماره 25 صفحات 15-1 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Khajefard M, Saber Z. (2023). Intersemiotic Translation in The story of Joseph and Potiphar's Wife in Kamaluddin Behzad’s Painting and Youssef Prophet TV series. mth. 13(25), 1-15. doi:10.61186/mth.13.25.1
URL: http://mth.aui.ac.ir/article-1-1902-fa.html
URL: http://mth.aui.ac.ir/article-1-1902-fa.html
خواجه فرد محمدعلی، صابر زینب. ترجمه بینانشانه‌ای داستان گریز یوسف (ع) از زلیخا در نگاره کمالالدین بهزاد و سریال تلویزیونی یوسف پیامبر نشريه علمي مطالعات تطبيقي هنر 1402; 13 (25) :15-1 10.61186/mth.13.25.1
1- دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشکده پژوهش‌های عالی هنر و کارآفرینی، دانشگاه هنر اصفهان. ، mkhajefard@gmail.com
2- دانشیار، گروه هنراسلامی، دانشکده صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان.
2- دانشیار، گروه هنراسلامی، دانشکده صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان.
چکیده: (2146 مشاهده)
شناخت رابطه میان متون کلامی و آثار هنری خلق‌شده بر اساس آن‌ها، گامی اساسی در راستای داوری، تفسیر، تبیین و فهم این دسته از آثار است. مفهوم ترجمه بینانشانه‌ای، به معنای برگردان نشانه‌های کلامی با استفاده از نشانه‌هایِ نظام‌هایِ غیرکلامی، می‌تواند به‌عنوان راهکاری در تحلیل رابطه مذکور، گره‌گشا باشد. در این پژوهش باهدف شناخت و دستیابی به سازوکارهای موجود در فرایند ترجمه بینانشانه‌ای و همچنین عوامل اثرگذار در خلق یک اثر هنری بصری از مبدأ متون کلامی، بر مبنای روشی توصیفی - تحلیلی، بامطالعه تطبیقی دو اثر بصری خلق‌شده بر مبنای موضوعی مشترک، سازوکارهای اصلی در فرایند ترجمه بینانشانه‌ای پیشنهاد شده است. با تطبیق نگاره گریز یوسف از زلیخا اثر کمالالدین بهزاد و سکانس گریز یوسف از زلیخا در مجموعه تلویزیونی یوسف پیامبر، در پاسخ به این سؤال که سازوکارهای رایج در فرایند ترجمه بینانشانه‌ای کدام است؛ سازوکارهای چهارگانه تکرار، بازآفرینی خلاقانه، نوآفرینی خلاقانه و حذف ارائه گردیده است. علاوه‌برآن در پاسخ به این سؤال که عوامل اثرگذار بر فرایند ترجمه بینانشانه‌ای چیست؛ روابط بینامتنی، خلاقیت هنرمند و رسانه اثر هنری خلق‌شده به‌عنوان مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر سازوکارهای چهارگانه مذکور مطرح است که نقش مستقیمی بر خلق آثار هنری بصری از مبدأ متون ادبی دارد. دو اثر انتخاب‌شده در این پژوهش که بر مبنای اطلاعات کتابخانه‌ای مورد تحلیل قرار گرفته است، اگرچه درباره موضوع واحدی هستند اما ازنظر گونه هنری و دوره تاریخی اختلاف دارند که این امر سبب فهم جنبه‌های پیدا و پنهان مسئله خواهد شد. نتایج حاصل از این پژوهش و سازوکارهای پیشنهادی، می‌تواند به‌عنوان الگویی در پژوهش‌های مشابه مورداستفاده قرار گیرد.
واژه‌های کلیدی: ترجمه بینانشانه‌ای، بینامتنیت، نقاشی ایرانی، یوسف و زلیخا، کمالالدین بهزاد، سریال تلویزیونی یوسف پیامبر
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
هنرهای تجسمی
فهرست منابع
1. افشاری، مرتضی؛ آیت‌اللهی، حبیب‌الله و رجبی، محمدعلی (1389). بررسی روند نمادگرایی شمایل‌ها در نگارگری اسلامی از منظر نشانه‌شناسی. مطالعات هنر اسلامی، دوره هفتم (13)، 54-37.
2. اکبرلو، منوچهر (1388). سینما، رسانه، هنر. رشد آموزش هنر، دوره ششم (17)، 59-55.
3. پاکباز، رویین (1394). نقاشی ایران: از دیرباز تا امروز. چاپ دوازدهم، تهران: زرین و سیمین.
4. جامی خراسانی، نورالدین عبدالرحمان بن احمد (1337). مثنوی هفت اورنگ. تصحیح مرتضی مدرس گیلانی، چاپ اول، تهران: کتاب‌فروشی سعدی.
5. چندلر، دانیل (1397). مبانی نشانه‌شناسی. ترجمه مهدی پارسا، چاپ ششم، تهران: سوره مهر.
6. حجازی، معین‌السادات (1395). بررسی تطبیقی نمادپردازی در حکایت یوسف و زلیخا با نگاره یوسف از دام زلیخا می‌گریزد از نسخه بوستان سعدی دوره تیموری. ارائه‌شده در همایش بین‌المللی شرق‌شناسی، تاریخ و ادبیات پارسی. ایروان.
7. دزفولیان، کاظم (1379). تجلی شاعرانه داستان یوسف و زلیخا در آثار سعدی. پژوهش‌نامه علوم‌انسانی دانشگاه شهید بهشتی، (28)، 26-19.
8. رجبی، زینب و پورمند، حسنعلی (1398). تحلیل نگاره یوسف و زلیخا اثر کمالالدین بهزاد براساس نظریه ترامتنیت ژرار ژنت. کیمیای هنر، دوره هشتم (32)، 95-77.
9. رز، ژیلیان (1394). روش و روش‌شناسی تحلیل تصویر. ترجمه سید جمال‌الدین اکبرزاده جهرمی، چاپ اول، تهران: پژوهشکده فرهنگ، هنر و ارتباطات، مرکز پژوهش و سنجش افکار صداوسیما.
10. زواری، محمدامین و ذوالفقاری، حسن (1388). روایت‌شناسی قصه یوسف (ع) و زلیخا. کاوش‌نامه زبان و ادبیات فارسی، دوره دهم (19)، 69-37.
11. سجودی، فرزان؛ عروجی، نفیسه و فرحزاد، فرزانه (1390). بررسی روابط بینامتنی در ترجمه بینانشانه‌ای فیلم کنعان از داستان کوتاه تیروتخته. مطالعات تطبیقی هنر، دوره اول (1)، 90-77.
12. سعدی شیرازی، مصلح‌الدین (1320). بوستان سعدی. تصحیح محمدعلی فروغی، چاپ اول، تهران: چاپخانه بروخیم.
13. سلحشور، فرج‌الله (1387). سریال یوسف پیامبر. ایران: شبکه اول سیما.
14. سیدی، چنور و کریمیان، حسن (1398). کارکردهای کمالالدین بهزاد با توجه به نگاره‌های وی در دوره تیموری براساس گفتمان روایی ژپ لینت ولت. پژوهش‌های بین‌رشته‌ای ادبی، سال اول (2)، 124-103.
15. شکر، عبدالعلی (1394). وسوسه شیطان و راهکارهای مقابله با آن در قرآن. پژوهش‌نامه معارف قرآنی، سال پنجم (18)، 89-63.
16. صوابی، عبدالناصر (1394). اغوای یوسف: تجزیه‌وتحلیل تابلوی گریز یوسف از زلیخا، اثر استاد کمالالدین بهزاد هراتی. ایران‌نامه، سال سی‌ام (4)، 294-276.
17. فیاضی‌کیا، مهدی (1400). زلیخا و یوسف. https://herfeh-honarmand.com/blog/ زلیخا-و-یوسف-اثرِ-کمالالدین-بهزاد/. بازیابی شده در تاریخ 26 بهمن 1401.
18. قرآن کریم. ترجمه محمدمهدی فولادوند. تهران: دارالقرآن الکریم.
19. قهرمانی، مریم (1393). ترجمه و تحلیل انتقادی گفتمان: رویکرد نشانه‌شناسی. چاپ اول، تهران: نشر علمی.
20. کارول، نوئل (1382). اختصاصی بودن رسانه‌ها در هنرها. بیناب، سال اول (2)، 197-172.
21. کرمی، محمدحسین و حقیقی، شهین (1388). بررسی ساختار روایی دو روایت از داستان غنایی یوسف و زلیخا. پژوهش‌نامه ادب غنایی دانشگاه سیستان و بلوچستان، دوره هفتم (13)، 124-89.
22. متز، کریستین (1395). نشانه‌شناسی سینما. ترجمه روبرت صافاریان، چاپ اول، تهران: حکمت سینا.
23. مکارم شیرازی، ناصر؛ آشتیانی، محمدرضا؛ امامی، محمدجعفر؛ الهامی، داود؛ ایمانی، اسدالله؛ حسنی، عبدالرسول؛ شجاعی، سید حسن؛ طباطبایی، سید نورالله؛ عبداللهی، محمود؛ قرائتی، محسن و محمدی، محمد (1387). تفسیر نمونه، جلد نهم، چاپ پانزدهم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
24. مکاریک، ایرنا ریما (1398). دانشنامه نظریه‌های ادبی معاصر. ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی، چاپ ششم، تهران: آگه.
25. مظفری‌خواه، زینب (1389). تطبیق تصویرآرایی نقاشی یوسف و زلیخا با شعری از بوستان سعدی. مطالعات هنر اسلامی، سال هفتم (13)، 36-25.
26. نامور مطلق، بهمن (1386). ترامتنیت: مطالعه روابط یک متن با دیگر متن‌ها. پژوهش‌نامه علوم‌انسانی، (56)، 98-83.
27. هاووس، جولین (1399). ترجمه. ترجمه منوچهر توانگر، چاپ اول، تهران: نشر علم.
28. یاکوبسن، رومن (1398). ترجمه بینانشانه‌ای: از نظریه تا کاربرد (مجموعه مقالات). به کوشش احمد پاکتچی، چاپ اول، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم‌انسانی دانشگاه‌ها (سمت). 22-15.
29. Farahzad, F. (2009). Translation as an intertextual practice. Tehran: AllameTabataba’i University.
30. Jakobson, R. (2000). On linguistic aspects of translation. In L. Venuti (Ed.), the translation studies reader (pp. 113-118). London and New York: Routledge. (Original work published 1959).
31. URL1: https://www.bl.uk/manuscripts/Viewer.aspx?ref=io_islamic_843_f169v (Acsess date: 2/15/2023).
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
