دوره 11، شماره 21 - ( 2-1400 )
دوره 11 شماره 21 صفحات 69-55 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Ghiasian M R, Davoudi F. The Interpretations of Medieval Persian Ceramics by the Traditionalists and Historians. mth 2021; 11 (21) :55-69
URL: http://mth.aui.ac.ir/article-1-1746-fa.html
URL: http://mth.aui.ac.ir/article-1-1746-fa.html
غیاثیان محمدرضا، داودی فروزان. خوانش سفالینه‌های سده‌های میانی ایران از منظر سنت‌گرایان و تاریخ‌گرایان. نشريه علمي مطالعات تطبيقي هنر. 1400; 11 (21) :55-69
1- استادیار، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه کاشان. ، mrgh73@yahoo.com
2- دانش‌آموخته کارشناسی ارشد هنر اسلامی، دانشگاه کاشان.
2- دانش‌آموخته کارشناسی ارشد هنر اسلامی، دانشگاه کاشان.
چکیده: (2821 مشاهده)
دو گفتمان عمده در زمینه مطالعات هنر اسلامی، رویکردهای تاریخ‌گرایانه و سنت‌گرایانه هستند که گاهی در تعارض با یکدیگر قرار می‌گیرند. گفتمان تاریخ‌گرا آثار هنری را بر مبنای عوامل زمینه‌ای همچون؛ تاریخ، فرهنگ و اجتماع مورد بررسی قرار می‌دهد. از سوی دیگر، جریان سنت‌گرایی با نقد مؤلفه‌های مدرنیته، اصول زیربنایی خود را بر مفاهیم عرفانی قرار داده و با نگاهی آرمانی، بحث متافیزیک سنتی هنر را در زمینه هنرهای اسلامی مطرح می‌سازد. از آنجا که گفتمان سنت‌گرایی عموماً در مورد مفاهیم کلی صحبت کرده، نمونه‌های زیادی برای تطبیق قابل شناسایی نیستند که اندیشمندان برجستۀ هر دو رویکرد در مورد آنها بحث کرده باشند. بدین منظور، چهار نمونه از کاشی‌ها و ظروف سفالین انتخاب شده تا دیدگاه‌های متمایز صاحب‌نظران دو رویکرد در تحلیل آثار صنایع دستی آشکار شوند. مهم‌ترین سؤال این پژوهش، شناسایی تفاوت خوانش‌های دو رویکرد سنت‌گرا و تاریخ‌گرا در مواجهه با آثار سفالین سده‌های میانی ایران و نقد آنها است. این مقاله با بهره‌گیری از مطالعۀ کتابخانه‌ای و به شیوه توصیفی- تحلیلی انجام شده است. یافته‌ها نشان می‌دهند که تاریخ‌گرایان با اتکا به مؤلفه‌های زمان، جغرافیا، فرهنگ و سیاست، تحقیقات بی‌شماری در مورد تک‌نمونه‌های آثار هنری دوره‌های مختلف انجام داده‌اند. نزد آنان خوانش آثار هنری، بر پایه توصیف دقیق اثر و ارائه فرضیات و نتایج طی یک روش‌شناسی مستدل و علمی صورت می‌گیرد. حال آنکه مبانی فکری سنت‌گرایان بر اساس بازگشت به اصل اولیه سنت و احیای آن شکل گرفته‌اند و به همین دلیل، موضوع نوشته‌های آنان بیشتر مفاهیم و کلیاتی در خصوص نمودهای هنر مذهبی و عرفانی هستند که به‌سختی می‌توان این رویکرد را برای تحلیل آثار صنایع دستی به‌کار بست.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
هنرهای کاربردی
فهرست منابع
1. قرآن کریم (1395). ترجمه حسین انصاریان، چاپ اول، قم: افق فردا.
2. پاکدل، مسعود و توکلی، فرشته (1395). نمادها و تمثیل‌های آب در مخزن‌الاسرار. تحقیقات تعلیمی و غنایی زبان و ادب فارسی، 8 (27)، 24-13.
3. جعفری دهکردی، ناهید؛ علی بابایی، گلناز و قاضی زاده، خشایار (1400). ویژگی نمادین ستارۀ هشت‌پر و ارتباط آن با امام رضا (ع) به استناد علم اعداد (حروف ابجد). هنرهای صناعی ایران، 2 (6).
4. جمشیدی‌ها، غلامرضا و باینگانی، بهمن (1390). فوکو، تاریخ و روش‌شناسی تاریخی. برگ فرهنگ، (23)، 199-174.
5. حسینی، سید هاشم و فراشی ابرقویی، حسین (1393). تحلیل جنبه‌های نمادین شیعی در تزئینات مسجد جامع یزد. نگره، 9 (29)، 43-33.
6. رشیدی، صادق (1396). هنر پیرا اسلامی: تحلیل انتقادی گفتمان‌های مسلط در مطالعات هنر اسلامی. چاپ اول، تهران: علمی و فرهنگی.
7. عرب‌بیگی، ابوالفضل و عبدی، ناهید (1393). تحلیل آیکونوگرافیک تصویر بشقابی زرین‌فام از کاشان با نقد آرای گست و اتینگهاوزن. نامه هنرهای تجسمی و کاربردی، سال هفتم (14)، 32-19.
8. قنبری، حسین (1395). امکان و ضرورت هنر اسلامی: بررسی و نقد دیدگاه سنت‌گرایان. چاپ اول، تهران: نگاه معاصر.
9. قوچانی، عبدالله (1364). کتیبه های سفال نیشابور. چاپ اول، تهران: وزارت ارشاد اسلامی.
10. کاظمی، سامره و موسوی گیلانی، سید رضی (1398). مطالعه تطبیقی نقوش هنر اسلامی از دیدگاه سنت‌گرایی و تاریخی‌نگری بر اساس آرای کیت کریچلو و گل‌رو نجیب اوغلو. مطالعات تطبیقی هنر، سال نهم (17)، 105-93.
11. کریچلو، کیت (1390). تحلیل مضامین جهان‌شناختی نقوش اسلامی. ترجمه سید حسن آذرکار، چاپ اول، تهران: حکمت.
12. گلی‌زاده، پروین؛ ابراهیمی، مختار و سعادتی، افسانه (1394). تحلیل ماهی، یک نماد معنوی در مثنوی مولوی. زیبایی‌شناسی ادبی، 6 (25)، 187-167.
13. معین الدینی، محمد (1399). نقد مفهوم سالک/ عارف-هنرمند از دیدگاه سنت گرایان بر اساس مطالعات تاریخ اجتماعی. تحقیقات تاریخ اجتماعی، سال دهم (1)، 295-275.
14. نوری، محمد (1385). اخلاق و عرفان تمثیلی: بررسی اسب به‌عنوان یک نماد معنوی. فصلنامه اخلاق، (4)، 87-57.
15. Akbarnia, Ladan & Leoni, Francesca (2010). Light of the Sufis: The Mystical Arts of Islam. Houston: The Meuseum of Fine Arts.
16. Allan, James W. (2012). The Art and Architecture of Twelver Shiʿism: Iraq, Iran and the Indian Sub-Continent. London: Azimuth.
17. Atıl, Esin (1971). Exhibition of 2500 years of Persian Art. Washington: Smithsonian Institution.
18. Atıl, Esin (1973). Freer Galley of Art, Fifties Anniversary Exhibition: Ceramics from the World of Islam. Washington: Smithsonian Institution.
19. Bagherzadeh, Firouz (1989). Iconographie iranienne: Deux illustrations de Xel'at de la'Année 583H./1187 apr.J.-C. In: Archaeologia Iranica et Orientalis: Miscellanea in Honorem Louis Vanden Berghe. De Meyer, Léon & Haerinck, Ernie (Eds.). Gent: Peeters Press. 1007-1024.
20. Blair, Sheila S. (2008). A Brief Biography of Abu Zayd. Muqarnas, 25 (1), 55-176.
21. Blair, Sheila S. & Bloom, Jonathan (2003). The Mirage of Islamic Art: Reflections on the Study of an Unwieldy Field. The Art Bulletin, 85 (1), 152-184.
22. Bloom, Jonathan & Blair, Sheila S. (1997). Islamic Arts. London: Phaidon Press.
23. Burckhardt, Titus (2009). Art of Islam: Language and Meaning. Bloomington: World Wisdom.
24. Canby, Sheila (2000). Bowl. In: Art of Islam: Earthly Beauty, Heavenly Art. Piotrovsky, Mikhail B. & Vrieze, John (Eds.). Amsterdam: Lund Humphries. 184.
25. Carboni, Stefano & Masuya, Tomoko (1993). Persian Tiles. New York: The Metropolitan Museum of Art.
26. Catalogue (1931). Catalogue of the International Exhibition of Persian Art: 7th January to 28th February, 1931. London: Royal Academy of Arts.
27. Ettinghausen, Richard (1984). The Arts of Iran at the Time of Avicenna. In: Islamic Art and Archaeology: Collected Papers. Berlin: Gebr. Mann Verlag. 892-913.
28. Ettinghausen, Richard; Grabar, Oleg & Jenkis-Madina, Marilyn (2001). Islamic Art and Architecture 650-1250. New Havan and London: Yale University Press.
29. Falcetano, Michael (2016). Robe. In: Court and Cosmos: The Great Age of the Seljuqs. Canby, Sheila R.; Beyazit, Deniz; Rugiadi, Martina & Peacock, A. C. S. (Eds.). New York: The Metropolitan Museum of Art. 95-96.
30. Fu, Shen; Lowry, Glenn D. & Yonemura, Ann (1986). From Concept to Context: Approaches to Asian and Islamic Calligraphy. Washington: Freer Gallery of Art.
31. Grabar, Oleg (1973). The Formation of Islamic Art. New Haven: Yale University Press.
32. Guest, Grace D. & Ettinghausen, Richard (1961). The Iconography of a Kāshān Luster Plate. Ars Orientalis, 4, 25-64.
33. Kadoi, Yuka (2009). Islamic Chinoiserie: The Art of Mongol Iran. Edinburgh: Edinburgh University Press.
34. Kühnel, Ernst (1924). Datierte persische Fayencen. Jahrbuch der Asiatischen Kunst, 1, 42-52.
35. Kühnel, Ernst (1931). Dated Persian Lustred Pottery. Eastern Art, 3, 221-236.
36. Lane, Arthur (1947). Early Islamic Pottery: Mesopotamia, Egypt and Persia. London: Faber and Faber.
37. Lings, Martin (1976). The Quranic Art of Calligraphy and Illumination. London: World of Islam Festival Trust.
38. Nasr, Seyyed Hossein (1987). Islamic Art and Spirituality. Albany: State University of New York Press.
39. Nasr, Seyyed Hossein (1999). The Spiritual Significance of Islamic Art: The Vision of Titus Ibrahim Burckhart. Sophia: The Journal of Traditional Studies, 5 (2), 141- 154.
40. Pope, Arthur Upham (1977). A Survey of Persian Art: From Prehistoric Times to the Present. vol. 9, Plates: Pottery and Faience. Tehran: Soroush Press.
41. Porter, Venetia (1995). Islamic Tiles. London: British Museum Press.
42. Rivière, Henri (1913). La céramique dans l'art musulman. 2 vols. Paris: Morance.
43. Rugiadi, Martina (2016). Bowl with Majlis Scene by a Pond. In Court and Cosmos: The Great Age of the Seljuqs. Canby, Sheila R.; Beyazit, Deniz; Rugiadi, Martina & Peacock, A. C. S. (Eds.). New York: The Metropolitan Museum of Art. 112-113.
44. Watson, Oliver (1985). Persian Lustre Ware. London: Faber and Faber.
45. Watson, Oliver (1994). Documentary Mina'i and Abu Zaid's Bowls. In: The Art of the Saljūks in Iran and Anatolia: Proceedings of a Symposium Held in Edinburgh in 1982. Hillenbrand, Robert (Ed.). Costa Mesa, CA: Mazda Publishers. 170-180.
46. URL 1: https://asia.si.edu/object/F1952.11/ (access date: 2021/11/26).
47. URL 2: https://asia.si.edu/object/F1941.11/ (access date: 2021/11/26).
48. URL 3: https://collections.lacma.org/node/228685 (access date: 2021/11/26).
49. URL 4: www.britishmuseum.org/collection/object/W_1945-1017-261 (access date: 2021/11/26).
50. URL 5: www.metmuseum.org/art/collection/search/140009122 (access date: 2021/11/26).
51. URL 6: www.metmuseum.org/art/collection/search/450358 (access date: 2021/11/26).
52. URL 7: www.metmuseum.org/art/collection/search/444453 (access date: 2021/11/26).
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
