Samanian S, Pourafzal E. (2017). Comparative Analysis of the Illumination Components of the Frontispieces in Shiraz School Manuscripts from Injuid Period to Timurid Period.
mth.
7(13), 113-132.
URL:
http://mth.aui.ac.ir/article-1-721-fa.html
سامانیان صمد، پورافضل الهام. تحلیل تطبیقی آرایه های تذهیب صفحات افتتاحیۀ در نُسَخ مکاتب شیراز آل اینجو و تیموری نشريه علمي مطالعات تطبيقي هنر 1396; 7 (13) :132-113
URL: http://mth.aui.ac.ir/article-1-721-fa.html
1- دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، تهران. ، s_samanian@yahoo.com
2- کارشناسی ارشد صنایع دستی، دانشگاه هنر، تهران
چکیده: (7470 مشاهده)
این پژوهش به خوانش مؤلفههای تذهیب صفحات افتتاحیۀ (شامل لوحهای مُذهَّب آغازین و صفحات مُذهَّب دیباچه) نُسَخ مکاتب شیراز آلاینجو و تیموری میپردازد. هدف این پژوهش آن است که بر پایۀ گونهشناسی تذهیب مکاتب آلاینجو و تیموری و با تبیین سلایق غالب کتابتخانههای درباری این ادوار، تحولات ساختاری و فرمی تذهیب صفحات افتتاحیۀ نُسَخ شیراز را در فاصلۀ زمانی یک سده بررسی کند. سؤالات پژوهش عبارتاند از: 1- چه زمینههایی منجربه تکوین ترکیببندی و آرایههای مُذهَّب صفحات افتتاحیۀ نُسَخ مکتب شیراز در بازۀ زمانی صدساله شده است؟2- تحولات صورتگرفته در الگوهای تذهیب در صفحات افتتاحیۀ مکاتب شیراز آلاینجو و تیموری چگونه بوده است؟ این پژوهش به شیوۀ تحلیلیتوصیفی انجام شده است. نتایج حاصل از پژوهش، بیانگر تأثیرات انکارناپذیر حکومت بر هنر این ادوار تاریخی است. گرایشهای تعالیگرایانۀ حکام شیراز، سلطۀ کامل بر ماوراءالنهر، تکوین و رواج قلم نستعلیق و نگرش فردگرایانه با محوریت هنرمند مُذهِّب موجب شده است، صفحات افتتاحیۀ نسخ مکتب شیراز در خلال یک سده تحول یابد. تذهیب صفحات افتتاحیۀ نُسَخ آلاینجو بر پایۀ نقشمایههای تصویری گذشته شکل گرفته است و ساختار سادۀ هندسی، غلبۀ رنگ طلا و نقوش انتزاعیتری از گلوبوته در آنها مشاهده میشود و در کتیبهها و ساختار صفحات دیباچه، خط بر تذهیب برتری دارد. در لوحهای افتتاحیۀ مُذهَّب تیموری، ساختار هندسی پیچیده، موجب شده است فضای لوحها به سطوح کوچکی تقسیم شود و متناسب با این ساختار، ظرافت در جنبههای فرمی و کاربست تکنیک اجرایی و رنگیِ متمایز نمود پیدا کند؛ بهگونهای که در کتیبهها و صفحات دیباچه، تذهیب بر نوشتار غلبه دارد. تذهیب این لوحها با تغییرات چشمگیر در ترکیببندی و فرم آرایهها همراه شد که به شکلگیری ساختاری نظاممند از ترکیب نقوش هندسی و نقوش گلوبوته در تذهیب مکتب شیراز در نیمۀ اول سدۀ نهم هجری منتهی گشت.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
هنرهای کاربردی