Sheikhi A, Enayati R, Makhmali Z, Tavasoliyan M, Saffari N. A comparative study of men's head covering in the Timurid and Safavid periods(A case study of the illustrations of Shahnameh Baysongori and Shah Tahmasabi). mth 2023; 12 (24)
URL:
http://mth.aui.ac.ir/article-1-1922-fa.html
شیخی علیرضا، عنایتی راضیه، مخملی زینب، توسلیان مریم، صفاری نجمه. بررسی تطبیقی پوششسر مردان ادوار تیموری و صفوی (مطالعه موردی نگارههای شاهنامه بایسنقری و شاه طهماسبی). نشريه علمي مطالعات تطبيقي هنر. 1401; 12 (24)
URL: http://mth.aui.ac.ir/article-1-1922-fa.html
1- دانشیار گروه صنایع دستی، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، تهران. ، a.sheikhi@art.ac.ir
2- کارشناسی ارشد هنر اسلامی، موسسه آموزش عالی فردوس، مشهد.
3- کارشناسی طراحی لباس، دانشکده الزهرا(س)، مشهد.
چکیده: (426 مشاهده)
پوششسر، از اجزای فرهنگ پوشاک ایران بوده که ضمن القای مفاهیمی ویژه از تنوع بسیاری برخوردار بوده و نماینده طبقات اجتماع است. هدف مقاله، شناخت فرم پوششسر مردان در دوره تیموری و صفوی است. بنابراین مقاله به دنبال پاسخ بدین پرسشهاست: اشکال پوششسر در نگارههای دو شاهنامه بایسنقری و شاه طهماسبی کدام است و وجوه اشتراک و افتراق آن چیست؟ رویکرد تحقیق کیفی بوده و روش، توصیفی، تاریخی و تطبیقی است. در این سیر تاریخی فرم کلاهها، کلاهخودها، عمامهها و تاجها در دو شاهنامه مذکور مورد تحلیل قرارگرفته است. یافتههای تحقیق نشان میدهد پوششسر مردان دوره تیموری نشان دهنده شغل، مذهب و موقعیت اجتماعی ایشان بوده است. همچنین شاهد تاثیرپذیری فرم سرپوشها از هنر خاور دور بوده که نتیجه ارتباطات تجاری و سیاسی تیموریان با دربار چین است. در این دوره استفاده از عمامه به دلیل مسائل مذهبی، بسیار رایج بوده و تمامی افراد اجتماع، با هر جایگاه اجتماعی از این سرپوش استفاده میکردند. در رابطه با سرپوش مردان صفوی باید گفت پوششسر متأثر از دوره تیموری بوده، اما تنوع فرم سرپوشها نسبت به دوره پیشین تغییرات قابل تاملی داشته است که میتوان مذهب را از تاثیرگذارترین دلایل آن بر شمرد. تاج قزلباش یا عمامه ۱۲ ترکی با میله قرمز رنگ- نماد شیعیان دوازده امامی- از نمونههای بارز آن است. همچنین با توجه به سبک، فرم، رنگ و تزیین کلاه و سرپوشها میتوان جایگاه اجتماعی افراد را درک کرد.
شمارهی مقاله: 5
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
هنرهای تجسمی