دوره 7، شماره 13 - ( 6-1396 )                   دوره 7 شماره 13 صفحات 46-33 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر اصفهان. ، a.nasehi@aui.ac.ir
چکیده:   (6914 مشاهده)

کتاب الحشایش اثری ماندگار از دیوسکوریدس، حکیم صاحب‌نام یونانی، است که از منابع اصلی علم گیاه‌شناسی و جانورشناسی اسلامی است. بسیاری از حکما و دانشمندان اسلامی کتاب الحشایش را به عنوان مرجعی قابل اعتماد در آثار خود استفاده کرده‌اند. این کتاب بارها  در تمدّن اسلامی ترجمه و استنساخ گردیده است. مهم‌ترین ترجمه از کتاب دیوسکوریدس از آنِ مهران بن منصور است، که در قرن ششم و برای حاکم دیاربکر در غرب ایران  فراهم آمده است.

الحشایش آستان قدس نسخه ای است به قلم نسخ جلی خوش و عناوین موضوعات و اسامی نباتات با 680 تصویر رنگین از گیاهان و نباتات و 284 تصویر از حیوانات برّی و بحری که به ندرت در کنار بعضی از تصاویر اسامی آنها به زبان سریانی نیز مسطور است، مشتمل بر 272 ورق متن و 25 صفحه قودیکس codex یا فهرست مطالب جمعاً 285 برگ به طول 46 و عرض 29 سانتیمتر و غالباً 19 سطری، و به لحاظ این که چند ورقی از آخر آن ساقط است، نام کاتب و مصوّر و تاریخ و محلّ کتابت اگر مذکور بوده فعلاً نامعلوم است . این نسخۀ به شمارۀ 7059 در موزۀ آستان قدس مشهد نگهداری میشود.

کپی ­برداری­ های پی­ درپی نسخه­ های الحشایش از روی یکدیگر باعث حضور کم­ نظیری از سبک­ها و مکاتب متنوّع هنری در تصویرسازی نسخۀ نهایی الحشایش آستان قدس (ترجمه­ی مهران بن منصور) شده است. تصویرگر نسخۀ آستان قدس، برخی تصاویر را به جهت تعهّد نسبت به نسخۀ منبع (و احتمالاً عدم اشراف بصری نسبت به نمونه­ی گیاهی و جانوری) بدون کم و کاست کپی کرده است و برخی دیگر سلیقه و برداشت بصری هنرمند را نمایندگی می­ کنند.

نگارنده از طریق مطالعه تطبیقی نسخه ها در کنار توصیف و تحلیل تاریخی تصاویر به نتایج تحقیق دست یافته است.

متن کامل [PDF 1807 kb]   (3260 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: هنرهای تجسمی

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.