استادیار گروه سینما، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه کردستان. ، xosrosina@gmail.com
چکیده: (28 مشاهده)
مسئله کلیدی این پژوهش، تنش فرضی میان هویت فرهنگی و موفقیت جهانی در اقتباسهای سینمایی است - معضلی که علیرغم گذار گفتمانی از «وفاداری متنمحور» به «خلاقیت بینامتنی»، همچنان در مطالعات اقتباس معاصر حلنشده باقیمانده است. شکاف عمده روششناختی و جغرافیایی، ناشی از تکیه پژوهشهای پیشین بر چارچوبهای نظری کلی یا موردکاویهای منفرد محدود به سینماهای غربی است؛ امری که تحلیل تطبیقی نظاممند فرایندهای اقتباس را در سطح جهانی با دشواری مواجه کرده است. در پاسخ، این پژوهش با هدف تدوین و اعتبارسنجی «مدل تحلیل دیالکتیکی اقتباس» (MDAA)، به بررسی نحوه تعادلیابی سینماهای مختلف میان چهار قطب وفاداری روایی، نوآوری سینمایی، بومیسازی فرهنگی و جذابیت جهانی میپردازد. فرضیه اصلی، وجود رابطه مثبت و معنادار میان «بومیسازی دیالکتیکی» (DCL) و «دیدهشدن جهانی» (CV) است. روش پژوهش، ترکیبی (کمی - کیفی) با طرح تطبیقی است؛ دادههای ۶۴ فیلم اقتباسی (۲۰۰۵-۲۰۲۴) از هشت منطقه جهان با کدگذاری مستقل و ساختاریافته بر اساس چارچوب چهاربعدی MDAA استخراج شدند. تحلیل کمی (با استفاده از آمار توصیفی، آزمون کروسکال - والیس، همبستگی اسپیرمن و خوشهبندی) و تحلیل کیفی (بر پایه رویکردی هرمنوتیکی - نشانهشناختی) انجام گرفت. یافتهها سه الگوی منطقهای متمایز را آشکار ساخت: (۱) «وفاداری ساختاری» در اروپای غربی و شرقی، (۲) «دیالکتیک فرهنگی» در آسیای شرقی، آمریکای لاتین، خاورمیانه و آفریقا، و (۳) «جهانیسازی صنعتی» در آمریکای شمالی. مهمتر از همه، همبستگی مثبت قوی و معناداری میان DCL و CV تأیید شد - یافتهای که انگاره رایج تقابل اصالت فرهنگی و جهانیشدن را به چالش میکشد و نشان میدهد بومیسازی عمیق و تولید «معانی سوم» در فرایند اقتباس، نه مانع، بلکه عاملی تسهیلکننده تمایز و حضور جهانی است. در نتیجه، MDAA با یکپارچهسازی ابعاد روایی، زیباییشناختی، فرهنگی و جهانی، چارچوبی تحلیلی تطبیقی و قابلتعمیم ارائه میدهد و گامی مؤثر در جهت رفع شکافهای روششناختی و جغرافیایی موجود در مطالعات اقتباس محسوب میشود.
شمارهی مقاله: 10
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |