دوره 9، شماره 18 - ( 10-1398 )
دوره 9 شماره 18 صفحات 135-121 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Eftekhari Yekta S, Mohamadzadeh M, Nasri A. (2020). Discourse Analysis of the Position of Fath-Ali Shah and Naser al-Din Shah’s Bodies in Qajar Semiosphere. mth. 9(18), 121-135. doi:10.29252/mth.9.18.121
URL: http://mth.aui.ac.ir/article-1-1400-fa.html
URL: http://mth.aui.ac.ir/article-1-1400-fa.html
افتخاری یکتا شراره، محمدزاده مهدی، نصری امیر. تحلیل گفتمانی نحوه قرارگیری بدن فتحعلی‌شاه و بدن ناصرالدین‌شاه در سپهرِ نشانه‌ای قاجار نشريه علمي مطالعات تطبيقي هنر 1398; 9 (18) :135-121 10.29252/mth.9.18.121
شراره افتخاری یکتا1 
، مهدی محمدزاده* 2، امیر نصری3
، مهدی محمدزاده* 2، امیر نصری3
1- دانشجوی دکتری، دانشکده هنرهای صناعی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز.
2- دانشیار، دانشکده هنرهای صناعی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز (نویسنده مسئول). ،m.mohammadzadeh@tabriziau.ac.ir
3- دانشیار، دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
2- دانشیار، دانشکده هنرهای صناعی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز (نویسنده مسئول). ،
3- دانشیار، دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
چکیده: (4137 مشاهده)
نقاشی قاجار در دوره متلاطم و آشفته تشکل انقلاب‌های سیاسی، اجتماعی و تاریخی در مواجهه با هنر و فرهنگ غرب، از عناصر کهنه و نو عبور کرده و در گستره مفاهیمی چالش‌برانگیز و تازه ساکن می‌شود. یکی از این مفاهیم، کارکرد بدن است که در برخورد با "نَه- فرهنگ"، همچون یک نظام نشانه‌ای قدرتمند در نقاشی قاجار و در جهت تولید معنا عمل می‌کند.
"نَه- فرهنگ"، یکی از اصطلاحات کاربردی و اساسی در رویکرد نشانه‌شناسی فرهنگی یوری لوتمان است که در برابر فرهنگ قرار می‌گیرد. محوری‌ترین مفهوم نزد لوتمان، سپهرِ نشانه‌ای آغشته با فضایی دوگانه است؛ به‌گونه‌ای که از تقابل مفاهیم دوتایی در این فضا، معنا زاییده می‌شود. از این‌رو، این پژوهش در نظر دارد تا با هدف بهره‌گیری از "تَن- نشانه‌ها" در رویکرد نشانه‌شناسی فرهنگی لوتمان، به بررسی و مقایسه نوع کارکرد و جایگاه تصویر بدن فتحعلی‌شاه و ناصرالدین‌شاه در تقابل با "نَه- فرهنگ" بپردازد. مسئله‌ای که هدف این مقاله را در بر می‌گیرد، بر این مبنا است که نحوه نمایش بدن هر دو پادشاه به‌مثابه تنِ خود درون فرهنگ در مواجهه با تنِ دیگری درون "نَه- فرهنگ" چگونه تبیین می‌شود. روند بررسی این رویارویی، با استفاده از روش تطبیقی- تحلیلی انجام می‌گیرد.
نتیجه تحلیل گویای این است که تنِ فرهنگی هر دو پادشاه در نظام گفتمانی سپهرِ نشانه‌ای در مواجهه با "نَه- فرهنگ"، از جایگاه نابرابری نسبت به یکدیگر برخوردار هستند. تصویر تن ناصرالدین‌شاه پیوسته به سوی تنِ دیگری درون "نَه- فرهنگ" نمایان شده و در دیالکتیک تن خود/تن دیگری، "تن- نزدیک" به‌شمار می‌آید؛ علی‌رغم فتحعلی‌شاه که از آن دوری می‌گزیند. در نتیجه با نفوذ "نَه- فرهنگ"، تصویر تن ناصرالدین‌شاه بیش از تن فتحعلی‌شاه در معرض تغییر و استحاله قرار گرفته و تنِ فرهنگی شاه به‌تدریج کم‌رنگ می‌شود.
"نَه- فرهنگ"، یکی از اصطلاحات کاربردی و اساسی در رویکرد نشانه‌شناسی فرهنگی یوری لوتمان است که در برابر فرهنگ قرار می‌گیرد. محوری‌ترین مفهوم نزد لوتمان، سپهرِ نشانه‌ای آغشته با فضایی دوگانه است؛ به‌گونه‌ای که از تقابل مفاهیم دوتایی در این فضا، معنا زاییده می‌شود. از این‌رو، این پژوهش در نظر دارد تا با هدف بهره‌گیری از "تَن- نشانه‌ها" در رویکرد نشانه‌شناسی فرهنگی لوتمان، به بررسی و مقایسه نوع کارکرد و جایگاه تصویر بدن فتحعلی‌شاه و ناصرالدین‌شاه در تقابل با "نَه- فرهنگ" بپردازد. مسئله‌ای که هدف این مقاله را در بر می‌گیرد، بر این مبنا است که نحوه نمایش بدن هر دو پادشاه به‌مثابه تنِ خود درون فرهنگ در مواجهه با تنِ دیگری درون "نَه- فرهنگ" چگونه تبیین می‌شود. روند بررسی این رویارویی، با استفاده از روش تطبیقی- تحلیلی انجام می‌گیرد.
نتیجه تحلیل گویای این است که تنِ فرهنگی هر دو پادشاه در نظام گفتمانی سپهرِ نشانه‌ای در مواجهه با "نَه- فرهنگ"، از جایگاه نابرابری نسبت به یکدیگر برخوردار هستند. تصویر تن ناصرالدین‌شاه پیوسته به سوی تنِ دیگری درون "نَه- فرهنگ" نمایان شده و در دیالکتیک تن خود/تن دیگری، "تن- نزدیک" به‌شمار می‌آید؛ علی‌رغم فتحعلی‌شاه که از آن دوری می‌گزیند. در نتیجه با نفوذ "نَه- فرهنگ"، تصویر تن ناصرالدین‌شاه بیش از تن فتحعلی‌شاه در معرض تغییر و استحاله قرار گرفته و تنِ فرهنگی شاه به‌تدریج کم‌رنگ می‌شود.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
هنرهای تجسمی
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
