دوره 9، شماره 18 - ( 10-1398 )
دوره 9 شماره 18 صفحات 119-107 |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- دانشیار، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا(س)، تهران. ، shad@alzahra.ac.ir
2- دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا(س)، تهران
2- دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا(س)، تهران
چکیده: (5052 مشاهده)
در طول تاریخ، انعکاس آثار نگارگری و سنت‌های تصویری فرهنگ‌ها و ملل بر یکدیگر، همواره مشاهده می‌شود. این تأثرات، در دوران حکومت تیموری و مکتب نگارگری هرات به‌وضوح قابل‌رؤیت بوده؛ زیرا ساختار فکری، فرهنگی، ادبی و هنری ایران، از آسیای میانه متأثر بوده است. نمونه این تأثیرات مصور را در نسخه خطی "معراج‌نامه شاهرخی"، با سنت‌های تصویری بودائی و شرق دور می‌توان مشاهده کرد. با توجه به اینکه در نسخه معراج‌نامه شاهرخی، نظام‌های کلامی و تصویری مکمل یکدیگر بوده‌اند و نظام کلامی، پایبند به روایات متعدد در داستان معراج بوده و به‌نوعی در بر دارنده مفاهیم اسطوره‌ای است، این سؤالات مطرح می‌شوند که ۱. در کدام بخش از نگاره‌های معراج‌نامه شاهرخی، نگارگران این نسخه در ترکیب عناصر بصری و کیفیات تجسمی نگاره‌ها، از دیگر بینامتن‌های تصویری به‌ویژه شرق دور بهره برده‌اند؟ ۲. چگونه می‌توان با رویکرد اسطوره‌شناسی، علاوه بر شناسایی مشابهت‌های ساختاری و فرمی در این نسخه مصور و مقایسه آنها با سنت‌های تصویری شرق دور، به شناسایی زیرساخت‌های محتوایی و اسطوره‌ای مشابه پرداخت؟
در این نوشتار که به روش توصیفی، تحلیلی، تطبیقی و استنتاج منابع کتابخانه‌ای صورت پذیرفته، هدف اصلی، ابتدا شناسایی و معرفی نقش‌مایه‌های مشابه در تصاویر دوزخی نسخه معراج‌نامه شاهرخی و تصاویری در ارتباط با یک سوترای چینی به نام "کتاب مقدس ده پادشاه" از آسیای شرقی (چین) است تا سپس، به شناسایی اسطوره‌های مشابه در این تصاویر و آشکار شدن زیرساخت‌های محتوایی و اسطوره‌ای مشترک در تصاویر این نسخ دست یابیم. بررسی‌ها، نشانگر وجود اشتراک در عناصر فرمی تصاویر در هر دو پیکره مطالعاتی؛ از جمله ابزار شکنجه و مجازات گناهکاران هستند و شباهت در بخش اسطوره‌های پنهان در تصاویر که می‌تواند دارای نقش مشابهی باشد.
در این نوشتار که به روش توصیفی، تحلیلی، تطبیقی و استنتاج منابع کتابخانه‌ای صورت پذیرفته، هدف اصلی، ابتدا شناسایی و معرفی نقش‌مایه‌های مشابه در تصاویر دوزخی نسخه معراج‌نامه شاهرخی و تصاویری در ارتباط با یک سوترای چینی به نام "کتاب مقدس ده پادشاه" از آسیای شرقی (چین) است تا سپس، به شناسایی اسطوره‌های مشابه در این تصاویر و آشکار شدن زیرساخت‌های محتوایی و اسطوره‌ای مشترک در تصاویر این نسخ دست یابیم. بررسی‌ها، نشانگر وجود اشتراک در عناصر فرمی تصاویر در هر دو پیکره مطالعاتی؛ از جمله ابزار شکنجه و مجازات گناهکاران هستند و شباهت در بخش اسطوره‌های پنهان در تصاویر که می‌تواند دارای نقش مشابهی باشد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
هنرهای تجسمی
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |