AU - Hosseini, Hashem TI - Introduction to recognition of Iran’s zoomorphic ceramic statues during 6th to 8th centuries after Hijrah PT - JOURNAL ARTICLE TA - mthonar JN - mthonar VO - 7 VI - 13 IP - 13 4099 - http://mth.aui.ac.ir/article-1-780-fa.html 4100 - http://mth.aui.ac.ir/article-1-780-fa.pdf SO - mthonar 13 AB  - موضوع تحقیق حاضر، معرفی و بررسی تعدادی از مجسمه‌های سفالی جانورسان ایران در سده‌های 6 تا 8 هجری مصادف با ادوار سلجوقی، خوارزمشاهی و ایلخانی است. هدف اصلی تحقیق، شناخت مهم‌ترین ویژگی‌های فرمی و تزیینی مجسمه‌های سفالی جانورسان ایران طی این قرون است. بدیهی است بررسی ابعاد مختلف مذکور به علاوه دلایل رونق ساخت این مجسمه‌ها طی قرونی خاص، می‌تواند شناخت کمّی و کیفی ما را از این آثار در بستر هنر اسلامی افزایش بخشد. در همین راستا، تعداد بیست‌وچهار نمونه شاخص از این مجسمه‌ها از موزه‌ها یا مجموعه‌های مختلف خارجی و داخلی انتخاب و با معیارهای فوق موردبررسی و تحقیق قرارگرفته‌اند. مهم‌ترین پرسش‌های تحقیق عبارت‌اند از: زمینه‌ها و دلایل پیدایش چنین فرم‌هایی در قرون میانی اسلامی ایران چه بوده است؟ مهم‌ترین کاربردها و شیوه‌های ساخت و تزیین مجسمه‌های سفالین حیوانات در قرون میانی اسلامی ایران کدام‌اند؟ تفاوت‌ها و شباهت‌های مجسمه‌های مزبور با نمونه‌های موجود متعلق به ادوار پیش از ورود اسلام به ایران چیست؟ شیوه تحقیق، توصیفی- تحلیلی و نحوه گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه​ای بوده است. بنا بر یافته‌های تحقیق؛ مجسمه‌های سفالی جانورسان این دوره در دو دسته کاربردی مستقل یا انضمامی و دسته فاقد کاربرد معین یا صرفاً تزیینی، قرار می‌گیرند و رایج‌ترین شیوه‌های تزیین آن ها نیز زرین‌فام، مینایی و لعاب‌دار تک رنگ است. همچنین علیرغم الگوبرداری گسترده از فرم مجسمه‌های سفالین ادوار پیش از اسلام، درزمینه تزیینات و به خصوص نقوش و مضامین، تفاوت‌های عمده‌ای با آن ها دارند؛ به صورتی که اغلب نقوش در قالب اسلیمی، هندسی، حیوانی، انسانی و در موارد نادری به صورت شبه کتیبه‌ای است. البته در مواردی نیز نقوش مزبور به صورت ترکیبی و در کنار هم مورداستفاده قرارگرفته‌اند. فرم اغلب مجسمه‌ها هم علاوه بر الگوبرداری از نمونه‌های پیش از اسلام، احتمالاً متأثر از زمینه‌های مذهبی، سیاسی و فرهنگی جدید این دوران ازجمله شیوه زندگی اقوام کوچ رو تازه‌وارد به ایران یا نام بعضی از سلاطین سلجوقی چون طغرل (در مجسمه‌های شاهین) و آلپ ارسلان (در مجسمه‌های شیر) و یا مفاهیم نجومی بوده‌است. CP - IRAN IN - LG - eng PB - mthonar PG - 47 PT - Research YR - 2017