TY - JOUR JF - mthonar JO - mth VL - 10 IS - 19 PY - 2020 Y1 - 2020/9/01 TI - Review and Comparison of the Visual Characteristics of Anubanini and Bistoon Rock Reliefs TT - بررسی و مقایسه ویژگی‌های بصری نقش‌برجسته‌های صخره‌ای آنوبانینی و بیستون N2 - در میان آثار به‌جا مانده از هنر ایران باستان، نقش‌برجسته‏های صخره‏ای، دارای اهمیت و جایگاه مخصوصی هستند. نقش‌برجسته آنوبانینی به‌عنوان قدیمی‏ترین و نقش‌برجسته بیستون به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نمونه‏‌های این آثار، علاوه‏ بر داشتن موضوعی مشابه، دارای تشابهات بصری و نمادینِ دیگری هستند که موجب شده تا بسیاری از پژوهشگران، نقش‌‏برجسته بیستون را تقلیدی از نقش‌برجسته آنوبانینی بدانند. علی‌رغم اهمیت و شباهت این آثار با یکدیگر، تا پیش از این، مطالعه تطبیقیِ دقیق و ویژه‏ای در زمینه ویژگی‌های بصری این نقوش صورت نگرفته است. پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی تطبیقی و با بهره‏‌گیری از منابع کتابخانه‌‏ای، در صدد پاسخ به این سؤال بوده است که مهم‌ترین شباهت و تفاوتِ بصری نقش‌برجسته‌‏های آنوبانینی و بیستون کدام بوده و نقش‌برجسته بیستون تا چه میزان از نقش‌برجسته آنوبانینی تأثیر پذیرفته است؟ در این پژوهش، به بررسی و تحلیلِ ویژگی‌های بصری- هنری و پیشینه تصاویر و نمادهای به‌کار رفته در این نقوش و مقایسه شباهت‌ها و تفاوت‌های میان آنها در جهت روشن شدن هر چه بیشتر ارتباط میان این دو اثر پرداخته شده است. ویژگی‌های بصری و نمادین یادمان آنوبانینی، برگرفته از هنر بین‌‏النهرین قدیم (به‌ویژه هنر اکدی) بوده که در طرحی جدید کنار‌ هم قرار گرفته‌‏اند. ویژگی‌های بصری و نمادین یادمان بیستون نیز متأثر از هنر اقوام پیشین (به‌ویژه هنر آشوری) بوده که در قالب هنر هخامنشی ارائه شده‌‏اند. نتایج به‌دست آمده، نشانگر آن هستند که نقش‌برجسته بیستون، تقلیدی صرف از نقش‌برجسته آنوبانینی نیست، بلکه بازنماییِ به‌‌روز‌شده و تغییریافته‌ای بوده که در راستای هنر هخامنشی انجام گرفته است. مهم‌ترین شباهت این آثار، در طرح کلی آنها (داستانِ روایت‌شده) و مهم‌ترین تفاوت، در روح بصریِ حاکم بر نقش‌برجسته بیستون بوده که منجر به عدم تحقیر دشمنان و اعمال خشونت بر آنها شده ‌است. SP - 69 EP - 85 AU - Ghaempanah, Hadi AU - mobini, Mahtab AD - Assistant Professor, Art Department, Payam Noor University of Tehran, Iran. KW - Rock Reliefs KW - Anubanini Relief KW - Bistoon Relief KW - Achaemenid Art UR - http://mth.aui.ac.ir/article-1-1445-fa.html DO - 10.29252/mth.10.19.69 ER -