دوفصلنامه علمي

هومی‌بابا، تأکید می‌کند دورگه‌گی، حاصل حرکت گفتمان‌های استعمارگر و استعمارشده به سوی یکدیگر در فضای سوم است. آنچه پدید می‌آید (هیبرید)، ابژه‌ای تازه ا‎ست که می‌تواند سبب تحول گفتمان قدرت و حرکتی جدید در اجتماع گردد. این نوشتار با هدف مقایسه المان‎های بصری و مفهومی دیوارنگاره دوربان در آفریقای جنوبی با گفتمان‎های پدیدآورنده‎اش‌ـ گفتمان مسیحیت (استعمارگر) و باورهای قوم زولو (فرهنگ استعمارشده) ـ در فضای سوم؛ و تأثیر فضای میانه در هنرهای تجسمی شکل گرفته؛ و می‌کوشد اثرات فضای سوم را در شکل‎گیری جریان‎های اجتماعی متأثر از هنر نمایان سازد. تلاش شده به این پرسش پاسخ داده شود: دیوارنگاره نام‌برده، محصولی دورگه است یا تنها تلفیقی ساده را نشان می‌دهد؟ در مقایسه با گفتمان‎های پیش از خود چه عناصری را اتخاذ کرده و چه تحولاتی را در آنان ایجاد نموده است؟ در جریان پژوهش، به شیوه‌ای تطبیقی، بیان هنری دیوارنگاره با دو گفتمان استعمارگر و استعمارشده، از جهاتِ عناصر بصری، و نمادشناسی مقایسه می‌گردد. تطبیق عناصر، متکی‌بر توصیف و تحلیل (کیفی)، و با استناد به آثار هنر بومی و مسیحی؛ و اسطوره‌شناسی غنی آفریقا صورت گرفته؛ و گردآوری داده‌ها، به شیوه کتابخانه‌ای با تأکید بر نگارش‌های اسطوره‌شناسی در دانشگاه‌های آفریقای جنوبی پیش رفته است. پژوهش حاضر با تکیه بر آرای مخاطبان بومی و اروپاییان مهاجر؛ و جریان اجتماعی که پس از اجرای دیوارنگاره به راه افتاد (مبارزه با ایدز و جلوگیری از پایمال‌کردن حقوق دختران بومی)، نشان می‌دهد دیوارنگاره دوربان نه‌تنها تلفیق عناصر هنر بومی و وارداتی است بلکه ویژگی تحول گفتمان اجتماعی‌ـ سیاسی در نظریه بابا را نیز بازمی‌نمایاند.