دوره 10، شماره 19 - ( 7-1399 )
دوره 10 شماره 19 صفحات 85-69 |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشگاه پیام نور، تهران.
2- استادیار، گروه هنر، دانشگاه پیام نور، تهران. ، dr.m.mobini@gmail.com
2- استادیار، گروه هنر، دانشگاه پیام نور، تهران. ، dr.m.mobini@gmail.com
چکیده: (3323 مشاهده)
در میان آثار به‌جا مانده از هنر ایران باستان، نقش‌برجسته‌های صخره‌ای، دارای اهمیت و جایگاه مخصوصی هستند. نقش‌برجسته آنوبانینی به‌عنوان قدیمیترین و نقش‌برجسته بیستون به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نمونههای این آثار، علاوه بر داشتن موضوعی مشابه، دارای تشابهات بصری و نمادینِ دیگری هستند که موجب شده تا بسیاری از پژوهشگران، نقش‌برجسته بیستون را تقلیدی از نقش‌برجسته آنوبانینی بدانند. علی‌رغم اهمیت و شباهت این آثار با یکدیگر، تا پیش از این، مطالعه تطبیقیِ دقیق و ویژهای در زمینه ویژگی‌های بصری این نقوش صورت نگرفته است. پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی تطبیقی و با بهرهگیری از منابع کتابخانهای، در صدد پاسخ به این سؤال بوده است که مهم‌ترین شباهت و تفاوتِ بصری نقش‌برجسته‌های آنوبانینی و بیستون کدام بوده و نقش‌برجسته بیستون تا چه میزان از نقش‌برجسته آنوبانینی تأثیر پذیرفته است؟ در این پژوهش، به بررسی و تحلیلِ ویژگی‌های بصری- هنری و پیشینه تصاویر و نمادهای به‌کار رفته در این نقوش و مقایسه شباهت‌ها و تفاوت‌های میان آنها در جهت روشن شدن هر چه بیشتر ارتباط میان این دو اثر پرداخته شده است. ویژگی‌های بصری و نمادین یادمان آنوبانینی، برگرفته از هنر بینالنهرین قدیم (به‌ویژه هنر اکدی) بوده که در طرحی جدید کنار هم قرار گرفتهاند. ویژگی‌های بصری و نمادین یادمان بیستون نیز متأثر از هنر اقوام پیشین (به‌ویژه هنر آشوری) بوده که در قالب هنر هخامنشی ارائه شدهاند. نتایج به‌دست آمده، نشانگر آن هستند که نقش‌برجسته بیستون، تقلیدی صرف از نقش‌برجسته آنوبانینی نیست، بلکه بازنماییِ به‌‌روز‌شده و تغییریافته‌ای بوده که در راستای هنر هخامنشی انجام گرفته است. مهم‌ترین شباهت این آثار، در طرح کلی آنها (داستانِ روایت‌شده) و مهم‌ترین تفاوت، در روح بصریِ حاکم بر نقش‌برجسته بیستون بوده که منجر به عدم تحقیر دشمنان و اعمال خشونت بر آنها شده است.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |