دوره 9، شماره 18 - ( 10-1398 )
دوره 9 شماره 18 صفحات 105-89 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Panjebashi E, Ghavamipour M. A Comparative Study of Abulvafa Buzjani's Views on the Geometric Structure of Qajar Marriage Certificate. mth 2020; 9 (18) :89-105
URL: http://mth.aui.ac.ir/article-1-1358-fa.html
URL: http://mth.aui.ac.ir/article-1-1358-fa.html
پنجه باشی الهه، قوامی پور مهتاب. مطالعه تطبیقی آرای ابوالوفا بوزجانی با ساختار هندسی صفحه آرایی قباله‌های ازدواج در دوره قاجار. نشريه علمي مطالعات تطبيقي هنر. 1398; 9 (18) :89-105
1- استادیار، دانشکده هنر گروه نقاشی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران. ، e. panjehbashi @alzahra. ac.ir
2- کارشناسی ارشد، نقاشی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران.
2- کارشناسی ارشد، نقاشی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران.
چکیده: (3908 مشاهده)
قباله‌های ازدواج، جزء اسناد خطی هستند که از زمان قاجار به دو صورت طوماری و دفترچه‌ای، موجود بوده؛ اسنادی که جدا از ارزش تاریخی و هنری، حاوی اطلاعات گران‌بهایی در زمینه سلیقه تصویری دوران قاجار و اصول حاکم بر نگارش و آرایش نوشته‌ها و زیبایی نسخ خطی در این دوران هستند. انواع اسناد طوماری و دفترچه‌ای هر کدام، دارای نظامی منحصر به خویش بوده که مطالعات این مقاله بر روی قباله‌های ازدواج، از نوع طوماری هستند. آرایش این اسناد، از صفحه‌آرایی قرآن‌ها و کتب دوران قاجار، الهام گرفته است. قواعد موجود در تنظیم قباله‌ها در تمام نمونه‌های بررسی‌شده، ثابت نبوده‌اند و جز در مواردی کلی، هر کدام، از آرایشی منحصر به خود برخوردار است. جدول‌کشی و تعیین حدود نوشتار در اکثر موارد، مشابه است، اما تغییراتی در تزئینات سرلوح دیده می‌شوند که در هر قباله برای آن طراحی شده است. مربع سرلوح در بیشتر موارد، با نقوشی نظیر؛ گل و مرغ و شمسه، تزئین می‌شود. تلاش نگارندگان در پژوهش حاضر، پاسخ به این پرسش‌ها است؛ نظام هندسی حاکم بر قباله‌های ازدواج در دوره قاجار، چگونه است؟ هندسه ابوالوفا بوزجانی دانشمند قرن چهارم ه.ق.، در آرایش نسخه‌ها چه تأثیراتی داشته است؟ در انتهای این پژوهش مشخص شده که قواعد هندسه بوزجانی در جدول‌کشی و تزئین مربع سرلوح، در قباله‌های این دوران رعایت می‌شده‌اند. تعیین حدود حواشی به این ترتیب است؛ اندازه سطوح جداول، مضربی از 
کل بوده، حاشیه سمت راست همیشه بزرگ‌تر از حاشیه سمت چپ است. به احتمال قوی، این تقسیم‌بندی، جهت تعیین محل امضای شهود انجام گرفته است. در پژوهش حاضر، سه عقدنامه قاجار، به روش توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار می‌گیرند. در این اسناد، نه مسئله بوزجانی شامل؛ ترسیم هشت‌ضلعی در مربع، ترسیم مربع در مربع با یک دوم مساحت، تقسیم خطوط به قطعات مساوی، ترسیم مربع، ترسیم خط موازی، نقش اسپیرال، دو نیم کردن پاره‌خط، رسم زاویه قائمه و گره چهارلنگه، مورد مطالعه قرار می‌گیرند.
کل بوده، حاشیه سمت راست همیشه بزرگ‌تر از حاشیه سمت چپ است. به احتمال قوی، این تقسیم‌بندی، جهت تعیین محل امضای شهود انجام گرفته است. در پژوهش حاضر، سه عقدنامه قاجار، به روش توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار می‌گیرند. در این اسناد، نه مسئله بوزجانی شامل؛ ترسیم هشت‌ضلعی در مربع، ترسیم مربع در مربع با یک دوم مساحت، تقسیم خطوط به قطعات مساوی، ترسیم مربع، ترسیم خط موازی، نقش اسپیرال، دو نیم کردن پاره‌خط، رسم زاویه قائمه و گره چهارلنگه، مورد مطالعه قرار می‌گیرند.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
هنرهای کاربردی
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
