دوره 8، شماره 15 - ( 6-1397 )
دوره 8 شماره 15 صفحات 83-71 |
برگشت به فهرست نسخه ها
عضو هیأت علمی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران. ، mirzaeimehr@usc.ac.ir
چکیده: (4301 مشاهده)
نقش‌برجسته‌های ساسانی که بر سینه کوه‌ها اجرا شده‌اند، بخش مهمی از میراث هنری این دوره باستانی را تشکیل می‌دهند اما با ظهور اسلام و ورود آن به ایران، هنر نقش‌برجسته‌سازی از میان رفت تا آن‌که بار دیگر سلسله قاجاریه (به‌خصوص فتحعلی‌شاه) پس از 1200 سال این هنر را احیا کردند؛ در نتیجه نقش‌برجسته‌هایی نیز از دوره قاجار به‌یادگار مانده است که شباهت‌های معنی‌داری با آثار ساسانی دارد. هدف این پژوهش علاوه بر معرفی دقیق مختصات نقش‌برجسته‌ها، مقایسه‌ای تطبیقی است میان نقش‌برجسته‌های دو دوره تاریخی، تا همسانی‌ها و تفاوت‌های آنها آشکار گردد. این مقاله به‌دنبال یافتن پاسخ به این پرسش است که آیا قاجاریه نقش‌برجسته‌های خود را متأثر از ساسانیان خلق کرده و از ایشان الگوبرداری کرده‌اند؟ هم‌چنین این الگوبرداری احتمالی آیا فقط در قالب آثار بوده یا در محتوا نیز تحت‌تأثیر ساسانیان هستند؟ پژوهش به‌روش تطبیقی_توصیفی انجام گرفته و اطلاعات ارائه‌شده در آن، ترکیبی از تحقیقات کتابخانه‌ای و میدانی است. یافته‌ها نشان می‌دهند که قاجاریه از هنر ساسانی تأثیری همه‌جانبه گرفته و با ایشان اهداف مشترکی داشته‌اند که از جمله؛ تبلیغات جهت تثبیت قدرت مرکزی و ایجاد نوعی هم‌گرایی ملی پیرامون شخصیت شاه بوده است. اما هدف واحد در زمان‌های مختلف الزاماً نتایج یکسانی به‌بار نمی‌آورد؛ از همین رو علی‌رغم شباهت‌های بسیار میانِ نقش‌برجسته‌های ساسانی و قاجاری، تفاوت‌های قابل‌ملاحظه‌ای نیز به‌چشم می‌خورد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
هنرهای تجسمی
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |